تشریح نیازهای اصلی ایران در حوزه راه و شهرسازی

به گزارش پایگاه خبری عصر بازآفرینی به نقل از عصر اقتصاد، رئیس سابق سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای بابیان اینکه یکی از مهم‌ترین اولویت‌های وزارت راه و شهرسازی در دوره جدید اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام عمرانی است، گفت: این پروژه‌های عمرانی باید با اولویت آزادراه‌های نیمه‌تمام باشد اجرا شود، زیرا اساساً یکی از ملاک‌های آبادانی هر کشوری به پروژه‌های عمرانی آن بازمی‌گردد که البته منظور نظر طرح‌ها و پروژه‌هایی است که به بهره‌برداری رسیده در غیر این صورت کلنگ زنی و عدم اتمام پروژه‌ها و درگیر شدن آن دولت‌ها در دوره‌های متعدد زمانی، شاخص مناسبی برای توسعه و آبادانی و عمران به شمار نمی‌رود.

وی ادامه داد: از سوی دیگر اعتبارات محدود دولتی در حال حاضر برای اتمام پروژه‌های موجود نیز کافی نیست: به همین خاطر است که باید وزارت راه و شهرسازی تلاش کند تا تمامی پروژه‌هایی که شروع کرده است را به اتمام رساند و از کلنگ زنی پروژه‌های جدید پرهیز کند. زیرا اعتبارات محدود دولتی در حال حاضر برای اتمام پروژه‌های موجود نیز کافی نیست.

کشاورزیان با تأکید بر اینکه اولویت اتمام پروژه‌ها با آزادراه‌های نیمه‌تمام است، تصریح کرد: شبکه حمل و نقل جاده‌ای کشور نیازمند توسعه آزادراه‌ها است و باید این شبکه به سه برابر میزان فعلی آن تغییر یابد.
وی در ادامه اولویت‌های موجود در بخش ریلی کشور را تشریح و اظهار کرد: پس از اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام آزادراه‌ها مهم‌ترین مسئله‌ و اولویت دومی که باید وزیر راه و شهرسازی جدید به آن عمل کند ، اولویت قرار دادن طرح‌های مکمل شبکه ریلی است زیرا این طرح‌ها سیستم مذکور را تقویت می‌کند و باعث پیشرفت و بهره‌وری هرچه بیشتر مسیرهای ریلی کشور خواهد شد.
این کارشناس حوزه راه و شهرسازی یکی از مکمل‌های بخش ریلی را اتصال بنادر به این شبکه دانست و افزود: متأسفانه امروزه جمعیت کثیری از حمل‌ونقل ریلی در کشور مرحوم هستند، با وجود انکه بر اساس برنامه چهارم توسعه تا سال پایانی این برنامه ،تمامی مراکز استان‌های کشور می‌بایست متصل به شبکه ریلی باشند که به لحاظ عدم تخصیص منابع موردنیاز و الزاماتی که باید در بهبود ساختار مدیریتی فراهم می‌شد این مهم عملی نشده و تا امروز تلاش برای اتصال این مراکز به شبکه ریلی ادامه دارد.
وی یکی از راه‌های ترغیب به استفاده از شبکه ریلی را اتصال مراکز بار به این شبکه دانست و افزود: مهم‌ترین مسئله‌ای که باعث می‌شود بسیاری از صاحبان بار از شبکه ریلی استفاده نکنند عدم اتصال به مراکز تجمع بار به شبکه ریلی است که باید در این خصوص وزیر راه و شهرسازی برنامه مدونی را ارائه داده و با تشکیل یک شبکه فرادستی کارخانجات و بسیاری از مراکز دارای بار را به شبکه متصل کند تا پروژه‌های مکمل بخش ریلی همگام با شبکه ریلی توسعه یابند.
مشاور سابق وزیر راه و شهرسازی دیگر اولویت مهم وزارت راه و شهرسازی را توسعه بندر چابهار و سواحل مکران دانست و اظهار کرد: طبق تأکیدات رهبر معظم انقلاب اسلامی سواحل مکران یکی از ناب‌ترین سواحلی است که باید توسعه آن‌ها مدنظر مسئولان قرار گیرد و این توسعه باید در وزارت راه و شهرسازی انجام شود زیرا سازمان بنادر و دریا نوری از زیرمجموعه‌های این وزارت خانه محسوب می‌شود.
وی بهترین مسیر برای توسعه شرق کشور را توسعه بندر چابهار دانست و افزود: خوشبختانه این بندر از تحریم‌های ظالمانه امریکا معاف شده است پس درنتیجه قابلیت آن را دارد تا وزارت راه و شهرسازی از این فرصت پیش‌آمده استفاده کرده و با تقویت زیرساخت‌های آن مقداری از واردات کالاهای اساسی از بندرعباس و بندر امام خمینی را به این بندر انتقال دهد.
کشاورزیان ادامه داد: بندر چابهار برخلاف سایر بنادر بزرگ ایران که در خلیج‌فارس و تنگه هرمز قرار دارند ، در شمال اقیانوس هند واقع است و تنها بندر اقیانوسی کشور محسوب می‌شود که دسترسی مناسبی به دریا نیز دارد به همین خاطر می توان با سرمایه گذاری هایی که در این بندر صورت گرفته است برای فعال شدن ان نیز هزینه کرد.
وی تأکید کرد: توسعه بندر چابهار به لحاظ قرار دادن آن به‌عنوان نقطه ثقل توسعه و ترانزیت شرق کشور از اهمیت بسزایی برخوردار است زیرا این بندر امکان صادرات و واردت را از کشورهای ساحلی اقیانوس هند به کشورهای آسیای میانه و افغانستان که به دریا دسترسی ندارند فراهم می‌کند و با ورود کالا از این بندر هزینه تمام‌شده حمل‌ونقل کالا در مسیرهای مذکور کاهش می‌یابد و می‌تواند حلقه اتصال کشورهای مختلف باشد.
کشاورزیان با تأکید بر اینکه بنا بر سند چشم‌انداز 1404، ایران باید تا این سال تبدیل به هاب اول حمل‌ونقل بار هوایی و هاب دوم حمل مسافر هوایی در منطقه خاورمیانه شود، اظهار کرد: این مسئله یعنی ایران باید در رقابتی تنگاتنگ با امارات متحده عربی، قطر، ترکیه و حتی عمان و کویت، بخش عمده ترانزیت کالا و مسافر از شرق آسیا به غرب اروپا را به خود اختصاص دهد. این در حالی است که فرودگاه جدید استانبول که به‌تازگی افتتاح‌شده، در فاز نهایی ظرفیت پذیرش 200 میلیون مسافر در سال رادار است و فرودگاه جدید دوبی ظرفیتی معادل 150 میلیون مسافر در سال دارد.
وی با اشاره به اینکه ظرفیت ترمینال فعلی فرودگاه امام خمینی (ره) به‌عنوان دروازه اصلی ورود و خروج به کشور، 5 میلیون مسافر در سال است گفت:این ترمینال در حال حاضر به نزدیک به 10 میلیون مسافر در سال خدمات ارائه می‌دهد و این یعنی بیش از ظرفیت خود فعال است. با راه‌اندازی ترمینال سلام در آینده نزدیک، 5 میلیون مسافر در سال به ظرفیت فرودگاه امام خمینی (ره) اضافه می‌شود، که کماکان اختلاف فاحشی با رقبای منطقه‌ای دارد. اینجاست که احداث و افتتاح ترمینال ایران‌شهر ضروری می‌شود.
این کارشناس حوزه راه و شهرسازی ادامه داد: احداث ترمینال ایرانشهر، پیش‌تر در فاز دوم احداث فرودگاه امام خمینی (ره) در قالب ترمینال دو 2 و سه 3 پیش‌بینی‌شده بود. با تبدیل فرودگاه به شهر فرودگاهی و طراحی و تصویب طرح جامع این مجموعه، احداث ترمینال ایرانشهر به‌عنوان ترمینال اصلی این مجموعه در دستور کار قرار گرفت. طبق پیش‌بینی‌ها، با افتتاح فاز اول ایرانشهر در سال 2021 ظرفیت فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) به‌اندازه 25 میلیون مسافر در سال افزایش پیدا می‌کند و این ظرفیت با افتتاح فاز نهایی این ترمینال به بیش از 110 میلیون مسافر در سال خواهد رسید. این یعنی احداث ترمینال ایرانشهر برای رقابت با رقبای منطقه‌ای و دستیابی به اهداف سند چشم‌انداز 1404 (هرچند دیرهنگام) یک ضرورت است.
وی نوسازی ناوگان حمل‌ونقل را یکی از مهم‌ترین راه‌های توسعه محوری در وزارت راه و شهرسازی دانست و افزود: کشور ما در تمامی مدهای حمل‌ونقلی خود دچار فرسودگی شده است و باید تلاش شود تا تمامی این مدها با توجه به تأثیرگذاری در توسعه کشور نوسازی شوند.
وی با تأکید بر اینکه باید دقت کرد توسعه حمل‌ونقل به‌صورت هم‌زمان در تمامی شقوق آن صورت گیرد تصریح کرد: حمل‌ونقل کشور وابسته به حمل‌ونقل جاده‌ای است بااین‌حال ناوگان آن عمری افزون بر 20 سال دارد و باید هرچه زودتر وزارت راه و شهرسازی برای کاهش این سن ناوگان چاره‌اندیشی کند البته طرح نوسازی ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای کشور مدتی است که در حال اجرا است بااین‌حال به نظر می‌آید که این طرح ملی دچار رخوت و رکود شده و باید هرچه سریع‌تر از انفعال خارج شود.
کشاورزیان بابیان اینکه نوسازی ناوگان ریلی و هوایی نیز یکی دیگر از ارکان نوسازی ناوگان است، اظهار کرد: ناوگان ریلی کشور فرسوده شده است و باوجودآنکه ظرفیت‌های خوبی در این سال‌ها برای تولید واگن و ریل در کشور ایجادشده است بااین‌حال هنوز کمبودهایی در این زمینه وجود دارد و کفاف نیاز کشور را نمی‌دهد ازاین‌جهت باید تلاش شود تا با کمک گرفتن از سایر کشورهای پیشرفته مبادرت به تأمین نیازهای داخلی کرد.
وی افزود: بحث نوسازی ناوگان هوایی نیز در دوره وزارت دکتر آخوندی شروع شد و با خرید هواپیما از شرکت ایرباس و بوئینگ تداوم یافت بااین‌حال به دلیل تحریم‌هایی که پیش روی کشور قرار دارد باید مهندس اسلامی راه‌کاری برای توسعه این بخش نیز یافته و با ادامه مسیر آغازشده تلاش کند تا هواپیماهای سفارش داده‌شده تحویل ناوگان هوایی کشور شود.
رئیس سابق سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای با یادآبیان اینکه یکی از نکات مثبتی که در برنامه‌های وزارت راه و شهرسازی مهندس اسلامی به آن اشاره‌شده ورود به بازار مسکن و تکمیل مسکن مهر است به همین خاطر مشخص است که ایشان درک درستی از روی دیگر سکه وزارت راه و شهرسازی نیز دارد افزود:در دوره وزارت دکتر آخوندی اقدامات خوبی در زمینه تکمیل مسکن مهر صورت گرفت به شکلی که بسیاری از واحدهایی که در زمان دولت گذشته تنها کلنگ زنی شده بودند و با همت وزیر سابق راه و شهرسازی تکمیل و کلیدآن ها به متقاضیان تحویل شد.
این فعال حوزه راه و شهرسازی با تأکید بر اینکه تکمیل مسکن مهر نیازمند اعتبار است، اظهار کرد: مسکن مهر تعهدی است که دولت به مردم داده و در حال حاضر بسیاری از افراد در سراسر کشور منتظر تحویل کلید این مساکن هستند بااین‌حال اجرایی کردن این پروژه نیازمند صرف هزینه است زیرا بسیاری از این ساختمان‌های ساخته‌شده به‌دوراز خدمات روبنایی و زیربنایی است و ازاین‌جهت باید وزارت راه و شهرسازی با بسیج کردن دولت و همراهی دیگر وزارت خانه ها خدمات زیربنایی و روبنایی آن را تکمیل کند تا مردم ساکن در آن‌هم ازلحاظ ذهنی و اقتصادی و هم ازلحاظ اجتماعی و فرهنگی با خیال آسوده در آن‌ها ساکن شوند.
وی دیگر نکته حائز اهمیت درزمینهٔ مسکن را افزایش قیمت آن دانست و ادامه داد: با توجه به افزایش قیمت طلا و ارز طبیعی است که براساس نمودار سینوسی بازار مسکن قیمت افزایش یابدو این امر مشابه اتفاقاتی است که درسال های پیش از این نیز روی داده است با این حال باید دولت فکری برای کاهش قدرت خرید مردم انجام دهد تا این افزایش سهم کمتری در سبد کالای خانوار داشته باشد البته باید دانست که تقویت طرف مصرف کننده به افزایش قیمت نیز منجر می شود که این امر اجتناب ناپذیر است.
کشاورزیان بابیان اینکه راهکاری که در این زمینه موجود است تقویت صندوق پس‌انداز مسکن و سرمایه بانک مسکن است، اظهار کرد: با تقویت صندوق پس‌انداز مسکن می‌توان امیدوار بود که بانک مسکن به‌عنوان یک بانک توسعه‌ای فعال در صنعت ساختمان می‌تواند با اختصاص وام‌های کم‌بهره و بلندمدت به اقشار مختلف جامعه آن‌ها را خانه‌دار کند.
وی یکی دیگر از اقداماتی که باید در وزارت راه و شهرسازی صورت گیرد را توجه هر چه بیشتر به بازآفرینی بافت فرسوده شهری دانست و تصریح کرد: برنامه ملی بازآفرینی شهری "امید" باهدف نوسازی بافت‌های فرسوده، بهسازی سکونت‌گاه‌های غیررسمی و حاشیه شهری و احیا بافت‌های تاریخی در بهمن‌ماه پارسال با دستور مستقیم رئیس‌جمهور آغازشده است بااین‌حال به نظر می‌آید باوجودآنکه منابع موردنیاز آن در لایحه بودجه سال 97 پیش‌بینی‌شده ولی تا به امروز پیشرفت چندانی نداشته است.
مشاور سابق وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه وزیر جدید راه و شهرسازی باید باقدرت مصوبه دولت را اجرایی کند، افزود: برنامه مذکور که شامل نوسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری است کلیه وزارتخانه‌ها و مؤسسات و شرکت‌های دولتی مکلف هستند نسبت به واگذاری رایگان اراضی در اختیار خود در محدوده‌ها و محلات دارای بافت فرسوده و ناکارآمد شهری به وزارت راه و شهرسازی اقدام کنند بااین‌حال در دوره وزارت دکتر آخوندی هیچ زمینی به این وزارت خانه واگذار نشده و مهندس اسلامی باید تلاش کند که با تعامل با ارگان‌های ذی‌ربط این قانون را منصه حضور درآورد.
وی ادامه داد: دولت به جهت ایجاد مشوق‌های لازم برای تسهیل در فرآیند بازآفرینی شهری پایدار، همچنین کلیه دستگاه‌های عضو ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار را موظف کرد حداقل 30 درصد از اعتبارات بودجه‌های سنواتی مربوط به فعالیت‌های خود در شهرها را به برنامه اجرایی بازآفرینی محدوده‌ها و محلات هدف، اختصاص دهند.
کشاورزیان بابیان اینکه برای اجرایی شدن این قانون نیازمند تسهیلات ویژه است، تصریح کرد: بانک مرکزی موظف شده است تا پس از تصویب شورای عالی پول و اعتبار، نسبت به فراهم کردن تمهیدات لازم جهت کاهش سود تسهیلات خرید مسکن (صندوق یکم) در بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری از 8 درصد به 6 درصد و کاهش مدت سپرده‌گذاری از 6 ماه به 5 ماه اقدام کند که باید این روند در وزارت راه و شهرسازی پیگیری و تسریع شود.
معاون سابق وزیر راه و شهرسازی یکی دیگر از اولویت‌های مهم پیش روی وزارت راه و شهرسازی را بهسازی مسکن روستایی دانست و افزود: بهسازی مسکن روستایی یکی از طرح‌هایی که باید هرچه سریع‌تر موردتوجه وزیر راه و شهرسازی جدید قرار گیرد زیرا روستاهای کشور پهناور ایران در معرض انواع مخاطرات طبیعی و غیرطبیعی هستند و به همین خاطر است که مقاومت مساکن روستایی و بهسازی شرایط زندگی در روستاها اهمیت می‌باید. البته این روند در صورت درست مدیریت شدن باعث خواهد شد تا در کوتاه‌مدت مهاجرت از روستا به شهر را کاهش داده و آثار مخرب این مهاجرت را به حداقل برساند.
همچنین وی در پایان خواستار نظارت هرچه بیشتر بر اجرای طرح‌های جامع و تفضیلی شهرها در وزارت راه و شهرسازی شد.