خوزستان بیش از۱۰ سال با معضل خشکسالی روبه‌رو است

به گزارش عصر بازآفرینی به نقل از ایسنا، امسال با آغاز فصل پاییز در استان خوزستان برخلاف 10 سال گذشته موجی از بارش‌های پاییزی استان خوزستان را در برگرفت. تداوم این بارش‌ها تا فصل زمستان سبب شد که تا حدودی لبان تشنه و خشکیده زمین و مزارع خوزستان سیراب شوند.

سرریز شدن سدها به ویژه سد مارون بهبهان و آغاز به کار این سد بعد از 6 ماه خشکسالی، سرریز شدن سد دز و رها سازی آب اضافی در رودخانه کارون، پر آب شدن رودخانه کارون  و لطیف شدن هوا به جای ریزگردهایی که از پاییز آغاز می‌شدند و تا نیمه بهار ادامه داشتند از نعمت‌های خوبی بود که بارش‌های امسال توانست به مردم خوزستان ببخشد.

اما با توجه به بیش از 10 سال خشک‌سالی در خوزستان و در مقابل داشتن یک سال پر آب آیا می‌توان گفت که خوزستان برای همیشه یک استان ترسالی خواهد بود و همین اندک آب ذخیره شده در استان می‌تواند جوابگوی سال‌های متمادی انواع مصارف زیست محیطی، شرب و شهری بوده و دیگر اینکه نویدی برای  اجرای طرح‌های انتقال آب به دل کویر باشد .

تغییر اقلیم سبب کاهش بارندگی می‌شود

مهدی قمشی عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز دراین باره اظهار داشت: به طور کلی  شناخت وضعیت آب و هوا یا همان اقلیم شناسی کار بسیار سختی است و نظریه‌های مختلفی در این باره وجود دارد اما قالب نظریه‌ها بر این است که تغییر اقلیمی در کشور ایران سبب کاهش بارش‌ها شده است بنابراین در حقیقت نظریه عمومی معتقد است که مقدار بارش‌ها در کشور به طور متوسط کاهش یافته و کمتر از گذشته شاهد دوره‌های ترسالی ( سال‌های پر بارش) هستیم.

وی افزود: ما امیدواریم سال آینده وضعیت فعلی بارش‌ها برای استان خوزستان وجود داشته باشد، اما محققان می‌گویند پیش‌بینی‌ها باید با وضعیت خشکسالی انجام شود یعنی باید فرض کنیم که آب موجود کم شده و بر مبنای آب کمتر ذخیره شده  برنامه‎‌ریزی‌ها را انجام دهیم.

در طول 15 سال گذشته فقط سه دوره بارندگی بالای حد نرمال داشتیم

عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز گفت: بنابراین یک سال بارندگی خوب نمی‌تواند دلیل محکمی باشد که سال آینده نیز این گونه بارش‌ها در استان خوزستان رخ دهد زیرا باید بدانیم که در 15 سال گذشته ما سه سال بارندگی بیش از نرمال داشتیم و 12 سال دیگر از این 15 سال زیر خط نرمال بودیم و این یک سال نباید مسئولان را به خطا بیندازد و برنامه‌ریزی منابع آب را بر‌اساس پرآبی یا ترسالی ببندند.

وی درباره تاثیرات منفی طرح‌های انتقال آب از سرچشمه برای سرمنشاها و استان‌های پایین دست گفت: سرشاخه‌ها یک سهمیه زیست محیطی دارند که باید این سهمیه در سرشاخه‌ها رعایت شود زیرا اغلب انتقال‌های آب به گونه‌ای است که سرچشمه‌ها را خشک می‌کنند و این نوع رفتار بسیار خطاست،  به طور کلی تحقیقات غلط بودن طرح‌های انتقال آب با ترسالی امسال نمی‌تواند عوض شود زیرا هیچ کجای دنیا اینگونه نیست که با مشاهده یک سال‌تر  اقدام به تغییر برنامه ریزی کنند.

طرح‌های انتقال آب از ابتدا کاری اشتباه بود

مشاور استاندار خوزستان در امور آب با بیان اینکه به طور کلی انتقال آب کار بسیار اشتباهی است زیرا این اقدام به جز از دست دادن و هدر رفتن منافع ملی چیز دیگری برای کشور در بر ندارد، افزود: وقتی که آب از سرشاخه‌ها وارد خوزستان می‌شود فقط در حوضه کارون از 5 نیروگاه برق آبی می‌گذرد که تمام این سدها وظیفه تولید نیرو برای ما دارند بنابراین انتقال آب نه تنها سود چشمگیری نداشته بلکه جبران هزینه‌های ساخت تاسیسات انتقال را هم ندارد.

وی ادامه داد: در سال‌های ترسالی نگرانی بابت مسائل زیست محیطی و اکوسیستم نداریم اما زمانی که وضعیت جوی در حد زیر نرم استاندارد و حتی در حد نرمال باشد مشکلات حادی ایجاد می‌شود.

طرح‌های آبخیز داری بهترین راهکار برای استفاده بهینه از بارش‌ها است

عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز اظهار داشت: بارندگی‌های اخیر توانست اثرات خشکسالی امسال و سال گذشته خوزستان را از بین ببرد بنابراین از نظر حجم آب ذخیره شده هیچ نگرانی برای تابستان نباید داشته باشیم چون سدها تقریبا به حجم مورد انتظار رسیدند و با ادامه فصل زمستان و بارش برف و باران مقدار برفی که در حوزه آبخیزها رخ می‌دهد در اواخر بهار نیز مقدار زیادی از برف‌ها ذوب و به پشت سدها سرازیر می‌شوند.

وی با بیان اینکه امسال برای استان خوزستان سال خوبی رقم خورد، گفت: اگر با عملیات آبخیزداری بتوانیم از بارندگی‌ها آب بیشتری را ذخیره کنیم و یا روان‌آب‌ها که به صورت سیلاب که از مجاری حذف می‌شوند را در خاک  خاک نگه داریم به مرور زمان می‌توان از آن‌ها به صورت آب‌های زیرزمینی استفاده کرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز درباره نقش حوضه‌های آبخیزداری برای استفاده بهینه از بارش‌ها گفت: حوزه‌های آبخیز اغلب در خارج از استان خوزستان بوده و تنها بخشی از آن در استان وجود دارد و در گذشته نیز عملیاتی انجام شده که از سیلاب‌ها و بارش‌های جوی برای تغذیه رودخانه‌ها و اختصاص آب بیشتر به منابع طبیعی استفاده کنند اما در حال حاضر نیز کارهای بیشتری هم می‌توان انجام داد زیرا استان خوزستان جنگل‌ها و منابع طبیعی خود را در طول 10 سال خشکسالی از دست داد.

وی گفت: امیدواریم بارندگی‌های اخیر تا حدودی بتواند رطوبت خاک را جبران تا منابع طبیعی مجددا به حالت قبلی برگردند.

قمشی افزود: به عنوان نمونه در بالادست شهرهای اندیمشک، شوش، شوشتر، دزفول، اطراف بهبهان، بالا دست رامهرمز، دهدز و ایذه قابلیت آبخیزداری وجود دارد اما این مناطق بخش کمی را در برمی‌گیرند و بخش قابل توجهی از حوضه‌های آبخیز داری در استانهای لرستان و چهارمحال بختیاری و کهگلویه بویراحمد قرار دارد.