نقد رویکرد مدیریت شهری درمسابقه طراحی فضای فوقانی تونل راه آهن تهران- تبریز

به گزارش پایگاه خبری عصر بازآفرینی ، کاوه حاجی علی اکبری با اشاره به توافقات صورت گرفته میان شهرداری تهران و راه آهن جمهوری اسلامی ایران در سال گذشته مبنی بر خرید زمینی به مساحت حدود 50 هکتار که به واسطه اجرای عملیات انتقال خط راه آهن تهران- تبریز به تراز منفی یک ترافیکی، آزاد سازی شده بود، یادآور شد: این زمین به طول 9 کیلومتر و در مناطق 17 و 18 و 9 تهران بعد از بزرگراه نواب و ایستگاه سوزن بانی تا قبل از مسیل کن واقع شده است.

علی اکبری با بیان این که در زمان حضورش به عنوان مدیرعامل در سازمان نوسازی شهر تهران در تیرماه سال جاری، طرحی در حد فاز یک معماری و قسمت اول مرحله نخست شرح خدمات معماری برای این محور تهیه شده بود، اظهار داشت: بروندادی که از طرح تهیه شده این پروژه به دست می آمد، یک طرح با نگاه جامع با تمرکز بر روی vision و چشم انداز بود و به نظر می رسید که در فرآیند طراحی آن، بکارگیری دیدگاه ها و استفاده از دیسیپلین های مختلف خیلی مورد توجه واقع نشده بود.

مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران با تأکید بر این که برآیندهای سودمند و مطلوب زمانی حاصل خواهند شد که اصول مربوط به ارتباط، مشارکت، تبادل و موضوعاتی از این دست در فرآیند برنامه ریزی مد نظر قرار گرفته شوند، عنوان کرد: علیرغم آماده بودن قرارداد ادامه تهیه طرح معماری پروژه مذکور، تصمیم بر آن شد که ادامه برنامه ریزی این پروژه از طریق برگزاری مسابقه انجام شود، چرا که رویکرد مدیریت شهری جدید، تمرکز بیشتر بر روی فضاهای شهری قلمرو عمومی در مقابل قلمرو خصوصی و همچنین استفاده از دیدگاه ها و ایده های متخصصان است.
علی اکبری با اشاره به این که بیشترین دستاوردهایی که در گذشته در حوزه مداخله در بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری حاصل شده، در بخش نوسازی مسکن بوده است، گفت: این امر باعث شد تا در قلمرو عمومی، تأمین خدمات و ایجاد فضاهای عمومی اقدامات خاصی صورت نگیرد؛ اجرای این پروژه بازآفرینی می تواند نشانه ای از توجه متوازن تر به موضوع مداخله در بافت های فرسوده و ناکارآمد باشد.
مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران با بیان این که مقیاس برگزاری این مسابقه به نحوی بود تا امکان حضور شرکت کنندگانی از داخل و خارج از کشور که تجربه برنامه ریزی و طراحی پروژه هایی از این دست را داشته اند، فراهم شود، از ثبت نام حدود 250 مجموعه حقیقی و حقوقی خارجی و داخلی در این مسابقه خبر داد.
وی خاطرنشان کرد: سازمان نوسازی به عنوان دستگاه برنامه ریز برای این پروژه، به منظور اجتناب از برگزاری مسابقه در شرایط عجولانه، دستور کار اجرایی حاوی حداقل مداخله نظیر اقدامات کف سازی، مسیرهای پیاده و ... را در اختیار دستگاه اجرایی قرار داده است که پروژه غیرفعال نماند و سازمان نوسازی نیز با طمأنینه و تأمل بتواند مسابقه را برگزار کند و پس از انتخاب بهترین طرح و ایده، منفعت شهر تهران را تأمین و این فرصت منحصر به فرد را بصورت بهینه بالفعل نماید.
دبیر ستاد بازآفرینی پایدار کلانشهر تهران با اشاره به نقد مطرح شده در این نشست مبنی بر اهمیت پرداختن به تجربیات مشابه جهانی، عنوان کرد: در پرداختن به گذشته شاید بصورت مدون و سیستماتیک، تجربیات مشابه بررسی و تحلیل محتوا نشده است که تلاش خواهیم کرد این نقیصه را جبران نماییم اما در ترکیب هیأت داوران مسابقه از بزرگوارانی دعوت به عمل آمد که سابقاً تجربه حضور و شرکت در مسابقات خارجی مشابه را داشته اند و طی جلسات هماهنگی، تجارب ایشان مورد استفاده قرار گرفت.
علی اکبری در پاسخ به نقد مطرح شده در خصوص عدم ضرورت اشاره به موضوعات بدیهی همچون لزوم رعایت طرح های بالادست در فراخوان مسابقه، تصریح کرد: پرداختن به الزام رعایت طرح های بالادست و انتشار اسناد پشتیبان مسابقه یکی از موضوعاتی بود که ترجیح دادیم از ابتدا در اختیار شرکت کنندگان قرار داده شود تا ایده های طراحی آنها به واسطه عدم رعایت اسناد مذکور و قیود و محدودیت هایی که می تواند در اجرای پروژه پیش آید، نقض نشود.
مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران با تأکید بر این که فعالیت بازآفرینی محور شهری مذکور، فعالیتی بین رشته ای است، خاطرنشان کرد: دستیابی به موفقیت در این پروژه بدون توجه به جنبه های اجتماعی، محیطی، اقتصادی، و تخصص هایی چون منظرشهری و غیره امکانپذیر نخواهد بود.
وی با بیان این که پروژه بازآفرینی و طراحی فضای فوقانی تونل راه آهن تهران- تبریز" عمدتاً مبتنی بر ساخت و ساز، طراحی و برنامه ریزی نخواهد شد، خاطرنشان کرد: قرار است این پروژه تبدیل به فضای باز شهری شود که در وهله نخست ساکنان محله های مجاور و در وهله دوم تمامی شهروندان پایتخت بتوانند از آن استفاده کنند.
علی اکبری بر ضرورت ایجاد بسیج اجتماعی و مطالبه مدنی به منظور تأمین انتظارات و نیازهای اجتماع محلی تأکید و خاطرنشان کرد: این مسیر را نمی توان از محدوده بلافصل و حوزه تحت تأثیر آن جدا کرد و بصورت مجرد برای آن برنامه ریزی و طراحی کرد بلکه توجه به بافت پیوسته آن ضروری به نظر می رسد و بخش عمومی، خصوصی، غیر انتفاعی، نهادهای مدنی و اجتماعات محلی نیز می بایست هم در ایده پردازی ها و هم در طراحی و اجرای پروژه نقش و جایگاه معینی داشته باشند.
مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران ضمن تشکر از سید امیر منصوری، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران و برگزار کننده این نشست تخصصی، نقدها و نکات مطرح شده در این نشست را راهگشا و کمک کننده جهت ارتقاء و افزایش کیفیت اقدامات دانست.
سید امیر منصوری، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران؛ سید عبدالهادی دانشپور، دارور مسابقه و مهدی شیبانی، استاد دانشگاه شهید بهشتی نیز به عنوان دیگر اعضای پنل این نشست تخصصی به ایراد سخنرانی پرداختند و نظرات و دیدگاه های خود را در خصوص رویکرد مدیریت شهری به تعریف پروژه بازآفرینی محور شهری؛ مسابقه طراحی فضای فوقانی تونل راه آهن تهران- تبریز" ارائه کردند.
در ادامه این نشست به پرسش ها، نظرات و نقدهای مطرح شده از سوی حاضرین در جلسه پاسخ داده شد.